Ogród na dachu… nie tylko kwiatowy!

Okazuje się, że dach budynku można wykorzystać w sposób, który uczyni go miejscem rekreacji i źródłem pozyskiwania żywności. Mimo że w Polsce rozwiązania tego typu nie są jeszcze zbyt często spotykane, na świecie zaczynają się cieszyć coraz większą popularnością. 

"Zielone dachy, czyli ogrody na dachach konstruowano głównie w celach rekreacyjno-estetycznych już w VI w. p.n.e. w Babilonii i w krajach basenu Morza Śródziemnego. Znaczenie utylitarne zyskały w Skandynawii, gdzie stosowane były jako naturalna ochrona przed niską temperaturą. Dachy trawiaste zakładano również w XIX wieku w Niemczech i na Śląsku ze względów przeciwpożarowych. Rozwój współczesnych konstrukcji zielonych dachów przypada na lata dwudzieste XX w. (…) Obecny rozwój zielonych dachów podyktowany jest głównie względami ekologicznymi i ekonomicznymi. W miastach zielone dachy przejmują część funkcji terenów zielonych, pochłaniając dwutlenek węgla i wydzielając tlen. Zatrzymują również kurz i inne zanieczyszczenia. Magazynują wodę opadową, przez co odciążają sieć kanalizacyjną oraz nawilżają powietrze. Dachy zielone są również znakomitym pochłaniaczem hałasu i często spełniają również funkcje rekreacyjne". – podkreśla dr inż. Jerzy Madej w artykule "Zielone dachy". (1)

KURSY ONLINE:

Proste Życie
Porządek w głowie, życiu i domu
Sprawdź!

O czym warto jeszcze wspomnieć? Dachy, na których zaplanowano ogród, redukują hałas w budynku o mniej więcej 8 dB. Są też dobrą izolacją termiczną – zimą akumulują ciepło (co przynosi oszczędności energii rzędu 30%), a latem chronią przed nagrzewaniem (przy nasłonecznieniu temperatura na dachu może osiągać 80°C, zaś na dachu obsadzonym roślinami zaledwie 30°C). Z kolei wykorzystywanie do ich budowy materiałów pochodzących z recyklingu – na przykład polietylenu, kauczuku, EPS – obniża koszty inwestycji. (2)

Dzięki odpowiednio zaplanowanej konstrukcji oraz zabezpieczeniom – ogród na dachu nie stanowi zagrożenia dla całości budynku. Jest raczej jednak dość kosztowną inwestycją. 

Ogród na dachu – relaks i spiżarnia

Dach staje się miejscem spędzania czasu, wypoczynku, odetchnięcia od codziennego zabiegania. 

Pojawiają się również bardzo ciekawe projekty, mające na celu zakładanie ogrodów warzywnych na dachach budynków – ma to szczególne znaczenie w miejscach, gdzie trudno o posiadanie własnej, choćby małej działki uprawnej. Wykorzystanie dachu, pozwala otrzymać przestrzeń ogrodniczą/rolniczą. 

Jedno z największych gospodarstw na dachu znajduje się w zaskakującym miejscu – Brooklyn, New York, USA. Ma ono ok. 65.000 metrów kwadratowych. Otrzymywane z niego ekologiczne plony są sprzedawane do lokalnych restauracji i bezpośrednio do klientów.(3) Zobaczcie sami.

Ogród nad książkami

Odwiedzając Warszawę lub po prostu, gdy ma się ochotę na chwilę wypoczynku wśród zieleni, nie zapomnijcie o szczególnym miejscu na mapie atrakcji stolicy – ogrodzie na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie (otwarty w 2002 r.). Jest on jednym z największych i najpiękniejszych ogrodów dachowych w Europie. Rozciąga się na powierzchni ponad 1 ha.

Jako ogród uniwersytecki, tzn. ogólnie dostępny (choć ogrodzony i zamykany), stanowi doskonałe miejsce wypoczynku.

Fot. Joanna Wilgucka

Ogród składa się z dwóch części: górnej (o powierzchni 2000 m2) i dolnej (o powierzchni 15 000 m2), połączonych strumieniem z kaskadowo spływającą wodą. Można w nim podziwiać różnorodne gatunki i odmiany roślin, posadzone w trzech odmiennie skomponowanych częściach. Bezpośrednio przy budynku znajdują się krzewy okrywowe (m.in. tawulec pogięty "Crispa"), kwitnące oraz pnącza. Największymi ozdobami otwartej przestrzeni dolnego ogrodu są, połączone strumieniem, sztuczny kamień z kaskadą i zarybiony staw, nad którym zamieszkały kaczki. Posadzono tu drzewa, krzewy i byliny utrzymane w tonacji niebiesko-białoróżowej. Dolny ogród zdobią także granitowe rzeźby Ryszarda Stryjeckiego. Cykl "Szkic sytuacyjny" nawiązuje do motywów kosmologicznych.

Fot. Joanna Wilgucka

Górny ogród stanowią rośliny posadzone na 30-centymetrowej warstwie ziemi na dachu Biblioteki. Podzielony jest na kilka części, różniących się formą, kolorem, zapachem i nastrojem.

Fot. Joanna Wilgucka

Wszystkie ogrody połączone są kładkami, ścieżkami, mostkami i pergolami, na których rośnie winorośl japońska, hortensja pnąca, powojnik tangucki i winobluszcz pięciopłatkowy. Z mostków i tarasu widokowego można podziwiać panoramę Warszawy, Most Świętokrzyski i Wisłę. Odwiedzający ogrody mogą też przez specjalne okna lub szklany dach zajrzeć z góry do wnętrza Biblioteki. Wstęp do ogrodu jest bezpłatny. (4)

W oparciu o (stan na 07.2014): 
1) Dr inż. Jerzy Madej, Zielone dachy, http://www.studioatrium.pl/artykuly/Zielone-dachy,281.html
2) Aleksandra Pluta, Numer Specjalny Muratora MÓJ OGRÓD, www.muratorplus.pl
3) Paul Clarke, The World’s Largest Rooftop Farm Sets the Stage for Urban Growth, www.resilientcommunities.com/worlds-largest-rooftop-farm
4) www.buw.uw.edu.pl