Palma kokosowa (cocos nucifera) w krajach tropikalnych nosi miano „drzewa życia”. Wydaje owoce, z których można pozyskać wszystko, co jest niezbędne człowiekowi do prawidłowego funkcjonowania: wodę, białko, tłuszcze, węglowodany, błonnik, witaminy i składniki mineralne. Wszystkie te cenne składniki mieszczą się w orzechu, który z biologicznego punktu widzenia…… jest wielką pestką o wadze do 4 kg.

Pieszczotliwą nazwę coco („pyszczek małpy”) otrzymał od pierwszych, hiszpańskich odkrywców wysp na Pacyfiku. Już wtedy wierzono w lecznicze właściwości owocu, nazywając go „lekarstwem na wszystkie choroby”, ponieważ produkty z niego pozyskane wielokrotnie sprawdziły się w leczeniu wielu schorzeń.

Z kokosa pozyskujemy wartościowe produkty mające wielokierunkowe zastosowanie w kuchni, medycynie, kosmetyce, a nawet przemyśle. Obecnie na rynku w stałej sprzedaży występują dwa rodzaje oleju kokosowego – rafinowany i nierafinowany (virgin). O różnicę pomiędzy nimi oraz ich zastosowanie, zapytaliśmy Michała Lasockiego, właściciela firmy Intenson, lidera branży superfoods w Polsce i dystrybutora takich produktów jak jagody goji, czystek, spirulina, młody jęczmień czy właśnie olej kokosowy. – Olej rafinowany pozyskuje się z tłoczenia kopry (suchego miąższu), a następnie przechodzi różne procesy rafinacji –  oczyszczania z niektórych substancji, barwy i zapachu. Drugi rodzaj oleju, czyli olej nierafinowany wytłacza się na zimno ze świeżego miąższu i nie poddaje dalszym zabiegom. To, który z nich jest lepszy, zależy od naszych preferencji. Z jednej strony oczyszczony olej jest bardziej higieniczny, podczas procesu rafinacji ginie wiele patogenów. Z drugiej zaś, uważa się za mniej wartościowy, ponieważ w tym procesie zostaje również zatracona część jego dobroczynnych właściwości. Taki olej bardziej posłuży jako kosmetyk lub tłuszcz do smażenia. Olej virgin zaś jest droższy, dlatego warto kupić go na potrzeby uzupełnienia diety w cenny kwas laurynowy. – wyjaśnia Lasocki.

Olej kokosowy – właściwości 

Olej kokosowy ma szerokie zastosowanie w kosmetyce oraz w żywieniu. Dzięki swoim cennym właściwościom jest coraz chętniej stosowany w kuchni oraz w codziennej pielęgnacji ciała. Jest również owocem wielu naukowych badań, które jasno dowodzą jego licznych właściwości leczniczych.
 

PRZECZYTAJ TEŻ:
Kokos - mleko kokosoweMleko kokosowe – twardy orzech do zgryzienia
Nikola Libert

 

  • źródło natychmiastowej energii
     

W oleju kokosowym występują średniołańcuchowe tłuszcze nasycone (MCT). Jest to rodzaj tłuszczów bardzo dobrze przyswajalnych i trawionych przez organizm. Do tej pory uważało się, że najlepszym i najszybszym źródłem energii są węglowodany (a dokładniej cukry proste). Okazuje się, że olej kokosowy wykazuje podobne działanie. Jak zauważyła Maria Trenda – trener żywienia i dietetyk z National Healthcare Corp. w Tennessee, tłuszcze MCT podczas metabolizowania przechodzą przez błony mitochondriów – dostawców energii w komórce, gdzie bardzo szybko wspierają produkcję ciał ketonowych. Oba procesy sprawiają, że olej kokosowy jest przydatny w produkcji energii. Warto dodać, że w przeciwieństwie do węglowodanów, tłuszcze w ogóle nie podnoszą cukru we krwi, dlatego też zalecane są w diecie osób z insulinoopornością.
 

  • wsparcie dla układu odpornościowego
     

Kwasy: laurynowy i kaprynowy przekształcane są w organizmie w monoglicerydy – monolaurynę i monokaprynę. To związki bardzo korzystne dla zdrowia. Zgodnie ze słowami doktor nauk żywieniowych, Mary Enig, organizm potrafi wykorzystać je do zwalczania wirusów z otoczką lipidową (tj. grypy, opryszczki czy HIV) oraz niszczenia bakterii (m.in. helicobacter pylori) i pierwotniaków. Inaktywacji ulegają inne drobnoustroje, takie jak grzyby czy drożdżaki atakujące zarówno wewnętrzne tkanki organizmu, jak i jego powierzchnię – skórę. Działanie monoglicerydów polega na rozpuszczaniu ochronnej otoczki wirusa, powodując jego rozpad. Właściwości przeciwzakaźne tłuszczów zależą od ich budowy chemicznej, ale tylko monoglicerydy mają taką umiejętność. Liczba atomów węgla decyduje, który z monoglicerydów wykazuje silniejsze działanie. Kwas laurynowy (C-12) okazuje się skuteczniejszy w zwalczaniu wirusów niż kaprylowy (C-8), kaprynowy (C-10) czy mirystynowy (C-14).
 

  • ochrona narządów wewnętrznych
     

Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe działają również leczniczo na organy wewnętrzne. Wykazano, że olej z kokosa skutecznie rozpuszcza kamienie nerkowe. Korzystny wpływ wykazano również w przypadku wątroby i pęcherzyka żółciowego – organy te nie są obciążone trawieniem MCT, ponieważ metabolizowany jest on w odmienny sposób. To dobre remedium na bóle brzucha, problemy trawienne czy wzdęcia, poprawiona zostaje również praca jelit. Właściwości antybakteryjne tłuszczu kokosowego unieszkodliwiają bakterie, drożdżaki i inne pasożyty gnieżdżące się w organach trawiennych. Stąd też olej kokosowy stosowany jest jako lek na chorobę Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Warto jeszcze wspomnieć o innej leczniczej właściwości, o której wspomina m.in. dr Różański. Otóż obecny w oleju kokosowym i maśle kwas masłowy wzmaga wzrost tkanek, regenerację nabłonków oraz wyraźnie usprawnia czynności kosmków jelitowych.
 

  • kontrola wagi
     

Coraz więcej osób ceni tłuszcze MCT w odchudzaniu. Jak było wspomniane wcześniej, organizm zamienia je w energię, zamiast odkładać w postaci tkanki tłuszczowej. Jeśli regularnie spożywa się olej kokosowy i zastępuje nim inne tłuszcze rafinowane, szansa na osiągnięcie lub utrzymanie zgrabnej sylwetki zwiększa się.

 

Pomimo wielu zalet wynikających ze stosowania oleju kokosowego, warto wspomnieć o możliwych skutkach ubocznych. Codzienna dieta powinna zawierać wszystkie rodzaje kwasów tłuszczowych (nasyconych, jednonienasyconych i wielonienasyconych) w proporcji 1:1:1 (lub 1:2:1). Jeśli równowaga ta zostanie zachwiana, może dojść do dolegliwości na tle układu krążenia, stanów zapalnych czy pojawienia się zmian nowotworowych.

 

Autor: Agnieszka Bianka Szulc (PittedCh), mat.pras.

 

Źródła naukowe przytoczone w artykule (stan na 01.2016):

  • http://healthyeating.sfgate.com/benefits-coconut-oil-fitness-training-11208.html
  • http://coconutoil.com/mary_enig/
  • http://www.foodinsight.org/sites/default/files/Coconut%20Oil%20Factsheet%202014.pdf
  • http://www.nutrition-and-you.com/Coconut-oil.html
  • http://www.livestrong.com/article/261372-coconut-oil-nutrition-facts/

 

* Artykuł nie stanowi  porady medycznej, lekarskiej czy farmaceutycznej. Czytelnik przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji co do leczenia, powinien skonsultować się (w zależności od potrzeb) z lekarzem lub farmaceutą.