Internet, smartfony i komputery na dobre weszły w nasze życie. Pracujemy na nich, bawimy się nimi, wiele rzeczy nam ułatwiają. Są źródłem wiedzy i informacji, służą do komunikacji, ale mają niestety też swoje ciemne strony. A szczególnie niebezpieczne są dla małych dzieci.
Badania przeprowadzone w USA, a także w Polsce pokazują, że ze smartfonów i tabletów korzystają już roczne dzieci, a wśród dwulatków jest to spory odsetek (ponad 40%). W starszych grupach wiekowych liczba dzieci bawiących się smartfonami wzrasta. Rodzice cieszą się, jak łatwo maluchy obsługują mobilne urządzenia i… jak ciche są wtedy. Coraz więcej jest osób dorosłych uzależnionych od sieci, ale problem może się zaczynać już u maluchów. W pierwszych latach życia mózg człowieka rozwija się najintensywniej. Do tego rozwoju dziecko potrzebuje doświadczania świata wszystkimi zmysłami – zobaczyć, poczuć, usłyszeć, dotknąć. Zawężenie świata do TV, smartfona i tabletu może poważnie ograniczyć możliwości rozwojowe dziecka. Nie uczy go działania w świecie rzeczywistym, jest dość bierną formą spędzania czasu. Mózg dziecka potrzebuje również intensywnych doświadczeń z innymi osobami. Ani telewizja, ani komputery nie zastąpią mu kontaktów z opiekunami czy innymi dziećmi, wspólnej zabawy, wspólnego czytania książek i innych doświadczeń, dzięki którym dzieci uczą się otaczającego je świata.
Warto w takim razie dowiedzieć się, jakie niebezpieczeństwo niesie nadużywanie smartfonów przez dzieci oraz jakie są zdrowe zasady ich używania.
Zagrożenia płynące z nadużywania smartfonów przez dzieci.
1. Skupiając się na telefonie dzieci uczą się biernego odbierania świata. Łatwo wyrobić w sobie poczucie – nacisnę i od razu mam wynik. Kiedy w codziennym życiu nie wszystko tak działa, łatwo wpadają we frustrację.
2. Spędzając czas w świecie wirtualnym nie ćwiczą interakcji z innymi ludźmi, negocjacji i współpracy. Moja znajoma psycholog pracująca w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej opowiadała o przypadku dwulatka, którego zdiagnozowała jako autystycznego, ponieważ nie wykazywał żądnych zachowań w kierunku interakcji z ludźmi, nie nawiązywał kontaktu wzrokowego. Po kilku miesiącach, kiedy dziecko poszło do przedszkola i nie miało przy sobie tabletu, a do tego było zachęcane do interakcji z dziećmi i dorosłymi, okazało się, że chłopiec nie jest chory na autyzm. Zaczął się bawić z dziećmi, rozmawiać. Przypadek ten pokazuje siłę, z jaką nowe technologie mogą wciągnąć dzieci.
3. Dzieci korzystające z urządzeń typu smartfon czy tablet mają trudności w koncentrowaniu się na innych sprawach niż telefon, szybko wpadają w rozdrażnienie, nie uczą się rozpoznawania i wyrażania emocji. Trudno im także sobie z nimi radzić.
4. Rośnie u nich zagrożenie, że uzależnią się od wirtualnego świata – będą uciekały w ten świat, kiedy będą napotykały kłopoty w realnym świecie.
5. Mają trudności w zasypianiu i samodzielnym uspokajaniu się. Tak jak u dorosłych, światło urządzeń elektronicznych zmienia nasze wewnętrzne rytmy związane z regulowaniem czasu snu i aktywności. Ale także często stymulacja tyloma bodźcami może być nadmierna.
6. Smartfony używane podczas jedzenia zwiększają ryzyko otyłości. Nasze pociechy zapatrzone w ekrany nie czują, co jedzą i w jakich ilościach. Nie czują głodu i sytości, bo uwaga jest skierowana gdzie indziej. Jedzą mechanicznie, można nazwać, że „wrzucają w siebie” jedzenie. Ten sam mechanizm dotyczy także dorosłych.
7. Nie mają dużo aktywności fizycznej, a szczególnie w pierwszych latach życia nasz rozwój psychiczny jest bardzo ściśle związany z aktywnością fizyczną.
8. Dzieci pozostawione same z siecią mogą oglądać treści niedostosowane dla ich wieku.
Jak nauczyć zdrowego korzystania z tabletu dziecko do 6 roku życia
Korzystanie ze smartfona przez dzieci 3-6 lat:
1. Treści powinny być dostosowane do wieku – ten punkt jest raczej oczywisty i jasny dla wszystkich.
2. Ważne, by w tygodniu były dni BEZ urządzeń ekranowych, tak by dziecko nie miało z nimi codziennie kontaktu.
3. Jednorazowe korzystanie z tabletu nie powinno trwać dłużej niż 15-20 minut, a dzienny kontakt nie więcej niż 2 godziny, a najlepiej do 30 minut, w zależności od wieku.
4. Rodzice powinni towarzyszyć dzieciom podczas ich kontaktu ze smartfonem lub komputerem, nie tylko po to, by kontrolować co oglądają, ale przede wszystkim by rozmawiali i tłumaczyli to, co dzieci widzą na ekranie. W ten sposób budują interakcję, ale też widzą, jak dziecko rozumie świat.
5. Ważne, by dzieci nie korzystały z urządzeń ekranowych przed snem, ponieważ światło i promieniowanie źle wpływają na zdolność zasypiania.
6. Nie należy traktować tabletu jako formy nagrody, ponieważ podnosi to w oczach dzieci jego atrakcyjność. Podobną rolę ma stosowanie zabawy smartfonem jako zachęty do jedzenia lub treningu czystości. Nie należy również używać smartfonu w czasie jedzenia.
Wskazania opracowanie przez Amerykańska Akademię Pediatryczną.
Obdaruj bliską osobę kursem, który pomoże jej się rozwijać lub przezwyciężyć codzienne problemy.
