Przewlekły stres i jego skutki

Przewlekły stres jest jednym z czynników aktywujących alergie, nietolerancje pokarmowe oraz choroby autoimmunologiczne. Przede wszystkim, osłabia układ odpornościowy, co sprawia, że jesteśmy bardziej podatni na choroby.

W sytuacjach stresowych nasz organizm zostaje poddany nie byle jakiej próbie. Ostry stres trwający kilka minut (ewentualnie godzin), nie jest zły, wzmaga on adaptację układu odpornościowego. Jednak przewlekły stres rozciągający się na dni, tygodnie lub nawet miesiące, upośledza funkcje układu odpornościowego, zmniejsza produkcję przeciwciał i cytokin przeciwzapalnych, a zwiększa wytwarzanie się wolnych rodników, co sprawia, że chorujemy. 

Wpływ stresu na organizm

Jako że sytuacje stresowe są nieodłącznym elementem życia każdego z nas, najlepszym sposobem jest przezwyciężenie ich.

Zazwyczaj, kiedy jesteśmy narażeni na stresor (czynnik wywołujący stres), aktywowany zostaje układ sympatyczno-nadnerczowy, w którego wyniku zwiększa się siła skurczu serca (zaczyna ono szybciej bić), wzrasta ciśnienie tętnicze i zwiększa się transport tlenu do mięśni szkieletowych i komórek mózgu. Dalej, pod wpływem już osi HPA (podwzgórze-przysadka-nadnercza) w nadnerczach dochodzi do produkcji glukokortykosteroidów (hormonów stresu), które mają za zadanie poprawić zdolności adaptacyjne organizmu i skutecznie przeciwdziałać stresorowi.  

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, kiedy stres staje się przewlekły. Może wtedy dojść do niekorzystnych jego następstw – mianowicie, hiperaktywności układu HPA, czyli nadmiernego uwalniania glukokortykosteroidów, głównie kortyzolu.

KURSY ONLINE:

8 razy O
Program stworzony do walki ze stresem
Sprawdź!

Ponieważ układ odpornościowy znajduje się pod silnym wpływem aktywności osi HPA, całe siły obronne organizmu skupiają się na walce ze stresorem i dążeniu do stabilizacji wewnątrzustrojowej, przez co osłabiona zostaje funkcja limfocytów. 

Za przykład może posłużyć studencka „sesja”, podczas której studenci mają nadmiar nauki, mniej odpoczywają i więcej się denerwują. Po zakończeniu egzaminów, bardzo często taki osłabiony psychicznie i fizycznie student, łatwiej się przeziębia lub „łapie” wirusy (w porównaniu do osób nienarażonych w tym czasie na sytuacje stresowe).

Mało tego. Pod wpływem stresu, w wątrobie nasilona zostaje produkcja glukozy z glikogenu. Zwiększone wydzielanie glukozy do krwi, może doprowadzić do cukrzycy wywołanej przewlekłym stresem. Zmiany zachodzą także w stężeniu wolnych kwasów tłuszczowych we krwi, wzrasta ich poziom, przy czym w nerkach zostają zatrzymane jony sodu i woda, co sprawia, że zwiększa się objętość krwi i ciśnienie jej przepływu.  

Wysoka cena stresu

Konsekwencją takich procesów jest nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i choroby serca. Zaburzenia czynności osi HPA wywierają wpływ także na hormony płciowe. Jeżeli dojdzie do przeciążenia stresem, następuje spadek ich wydzielania z przysadki mózgowej. 

Pod wpływem przedłużonego stresu, zwiększają się potrzeby metaboliczne organizmu (przyśpieszone bicie serca, zwiększone napięcie mięśni, wzrost ciśnienia tętniczego, cholesterolu, triglicerydów i innych wskaźników). Zmiany te przyśpieszają przemianę materii i metabolizm węglowodanów, tłuszczów i białek. Procesy te mogą spowodować ponadto wzrost poziomu glukozy we krwi, wolnych kwasów tłuszczowych a także wzmożoną utratę białka wraz z moczem. Organizm wykorzystuje spożytą energię w tempie przyśpieszonym przez co łatwiej jest o niedobory. 

W stresie zmniejsza się wchłanianie witamin i składników mineralnych z jelit. Obniża się także poziom antyoksydantów w naszym organizmie. Składniki pokarmowe, na których niedobór jesteśmy szczególnie narażeni w sytuacjach stresujących to przede wszystkim magnez (odpowiedzialny za prawidłową funkcję mięśnia sercowego), a także witaminy antyoksydacyjne C i E. Zatem jeżeli w naszym życu występują często długotrwałe sytuacje napięcia i stresu (np. w pracy, szkole), musimy szczególnie zadbać o ilość tych składników w diecie. 

PRZECZYTAJ TEŻ:

Objawy stresu znakiem ostrzegawczym
StressFree

Magnez jest składnikiem ochronnym w sytuacji stresowej, gdyż spowalnia on wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za niepokój – adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu. Długotrwałe narażenie na sytuacje stresowe pozbawia organizm magnezu i skutkuje chorobami związanymi z jego niedoborem, np. nadciśnienie tętnicze, choroby serca. 

Pozostałe witaminy i składniki mineralne, których niedobór może wystąpić, to witamina A, D, K, witaminy z grupy B, a także minerały: wapń, fosfor, chrom, selen, cynk i potas.